Najpowszechniejszą konsekwencją zakażenia jest rak szyjki macicy. 3.1. Rak szyjki macicy. Wirus HPV jest konieczny do rozwoju raka szyjki macicy, jednak nie jest czynnikiem wystarczającym. Zakażenie musi iść w parze także z innymi czynnikami. Zwykle wirus jest zwalczany przez organizm i samoistnie ulega regresji. Wymaz z kanału szyjki macicy wykonywany jest w diagnostyce stanów zapalnych, kontroli po leczeniu i w celach profilaktycznych. Przyczyną zapalenia szyjki macicy może być rzęsistek pochwowy, wirus brodawczaka, chlamydie. Zapalenie szyjki macicy może współistnieć z waginozą bakteryjną, wywołaną przez beztlenową Gardnerella vaginalis. Raka szyjki macicy wykrywa się w Polsce najczęściej u kobiet w wieku powyżej 60 roku życia – u 46 pacjentek na 100 tys. kobiet. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w latach 1999-2016 w Polsce zachorowania na raka szyjki macicy spadły o 26,5%, natomiast liczba zgonów na raka szyjki macicy zmniejszyła się o 15,5%. Badaniem cytologicznym określa się pobranie komórek nabłonka szyjki macicy do oceny pod mikroskopem. Wymazy cytologiczne są bezbolesne i całkowicie bezpieczne. Badanie to pozwala wykryć stany przednowotworowe i nowotworowe szyjki macicy, gdy nie występują żadne objawy. Do pobrania rozmazu cytologicznego wykonywanego przez lekarza Poniżej znajdziesz do nich odnośniki: Praca fizyczna po łyżeczkowaniu macicy i usunięciu polipa z kanalu szyjki macicy – odpowiada Mariusz Sadowski. Wysiłek po zabiegu usunięcia polipa szyjki macicy i łyżeczkowaniu – odpowiada Lek. Jacek Ławnicki. Usunięcie polipa na szyjce macicy – odpowiada Dr n. med. Bogdan Ostrowski. Ponad 70% przypadków raka szyjki macicy można przypisać dwóm typom wirusa, HPV-16 i HPV-18, często określanych jako typy HPV wysokiego ryzyka. Podstawowe badanie profilaktyczne w kierunku raka szyjki macicy to cytologia. Lekarz pobiera wymaz z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki. . Cytologia, a ściślej badanie cytologiczne, pozwala wykryć i całkowicie wyleczyć wczesne zmiany w szyjce macicy, które – gdyby zostały zaniedbane – mogłyby doprowadzić do raka. Co trzeba wiedzieć o badaniu? Jak czytać wynik? Co robić, jeśli nie jest prawidłowy? I jak to możliwe, że choć badanie jest bezbolesne, łatwo dostępne i nie trzeba za nie płacić, rak szyjki macicy wciąż zabija tak wiele kobiet? Zapytaliśmy o to dr Marka Kwietnia, specjalistę ginekologa z Centrum Zdrowia Medfemina we Wrocławiu. Zacznijmy od szyjki macicy, z której pobiera się rozmaz do badania cytologicznego. Dlaczego ocenia się komórki właśnie stąd? Szyjka macicy to szczególne miejsce: strefa przejściowa między dość odporną pochwą, zaprojektowaną przez naturę w taki sposób, by radziła sobie z drobnymi urazami czy otarciami, do których dochodzi podczas współżycia, a bardzo delikatnym wnętrzem macicy. Pokrywają ją dwa rodzaje nabłonka: od strony pochwy mocny, wielowarstwowy nabłonek płaski, a od strony macicy o wiele mniej odporny, jednowarstwowy nabłonek gruczołowy. Budowę nabłonka tej strefy można porównać do budowy nabłonka ust, a konkretnie czerwieni wargowej, którą z zewnątrz otacza mocna skóra, od wewnątrz wyściela delikatna, wilgotna błona śluzowa. U dziewczynek przed okresem pokwitania delikatna część gruczołowa pokrywa całą lub prawie całą szyjkę macicy, zajmuje nawet 1/3 górnej części pochwy. Z czasem się cofa: u kobiet okresie rozrodczym pokrywa już tylko tarczę szyjki macicy (a więc tę jej część, którą widzimy podczas badania ginekologicznego), a u kobiet po menopauzie jest „wciągana” do kanału macicy. I właśnie na styku tych dwóch rodzajów nabłonka najłatwiej o zmiany, które mogą prowadzić do raka? Tak, bo granica między nabłonkami różnego rodzaju jest podatna na mikrourazy. Niewielkie ranki nie są problemem samym w sobie, jednak może przez nie podczas współżycia wniknąć do organizmu wirus brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papillomavirus), odpowiedzialny za 95 proc. przypadków raka szyjki macicy. Tak naprawdę znamy około 150 typów brodawczaka ludzkiego, ale z grubsza możemy je podzielić na nisko i wysoko onkogenne. Te wysoko onkogenne (np. najczęściej występujące typy 16 i 18) wnikają do komórek i przez wiele lat nie dają o sobie znać, by nagle się ocknąć i rozpocząć destrukcję. Na skutek ich działania zakażone komórki zaczynają mutować. To jednak nie odbywa się szybko, na zasadzie pstryk i oto mamy raka. Według WHO od momentu zakażenia wirusem brodawczaka do rozwinięcia się raka szyjki macicy upływa przeciętnie 15-20 lat. Choroba rozwija się więc powoli, etapami… … a skoro odbywa się to powoli, mamy szansę, by ją wykryć na wczesnym etapie, tak? Właśnie o to chodzi i właśnie temu służą regularne badania cytologiczne. Dzięki nim mamy ogromną szansę wykryć zmiany na takim etapie, że możemy wyleczyć pacjentkę za pomocą prostego, stuprocentowo skutecznego zabiegu – konizacji szyjki macicy, czyli wycięciu chirurgicznym zmienionego fragmentu szyjki. Zabieg ten jej nie okalecza, nie odbiera szans na zajście w ciążę. Na tym polega cała filozofia postępowania profilaktycznego opartego na badaniach cytologicznych. Czy fakt, że istnieje już szczepionka przeciwko brodawczakowi ludzkiemu oznacza, że kobiety, które ją przyjęły, mogą zrezygnować z badań cytologicznych? Nie, bo choć to właśnie brodawczak ludzki jest najczęściej odpowiedzialny raka szyjki macicy, wciąż pozostaje 5 proc. przypadków, do których dochodzi z innych powodów. Badania cytologiczne są więc bezwzględnie zalecane także tym kobietom, które zostały zaszczepione. Na czym dokładnie polega badanie cytologiczne? Najczęściej stosowane badanie cytologiczne wygląda tak: podczas wizyty w gabinecie ginekologicznym lekarz przez wprowadzony do pochwy pacjentki wziernik wkłada szczoteczkę o elastycznych włóknach i lekko ją obracając, pobiera wydzielinę wraz ze złuszczonymi komórkami z nabłonka szyjki macicy. Następnie rozmazuje ją na szkiełku mikroskopowym i wysyła do laboratorium, gdzie komórki ocenia cytolog lub histopatolog. Inny rodzaj cytologii – cytologia cienkowarstwowa – różni się jedynie tym, że wydzieliny nie rozmazuje się na szkiełku, lecz umieszcza szczoteczkę w pojemniku z płynem konserwującym, a komórki są oddzielane dopiero w laboratorium. Tak czy inaczej badanie trwa tylko chwilę i jest całkowicie bezbolesne. Pacjentka może poczuć jedynie lekkie pocieranie, a i to nie zawsze. Najczęściej nie czuje nic. Jak się przygotować do badania, by nie zafałszować wyników? W badaniu ocenia się złuszczone komórki szyjki macicy, warto więc zrobić wszystko, by ich obraz był jak najbardziej czytelny: dwa dni przed pobraniem wymazu trzeba unikać współżycia, stosowania leków dopochwowych i tamponów. Nie powinno się także robić badania w trakcie infekcji, bo komórki zapalne „przykryją” te, które powinny zostać zbadane. Stan zapalny trzeba wcześniej wyleczyć. Czy badanie jest możliwe w każdej fazie cyklu? Badania nie da się zrobić jedynie podczas miesiączki. Zaleca się, by kobiety zgłaszały się na cytologię między 10 a 14 dniem cyklu, jednak jeżeli przychodzi do mnie pacjentka, która od pięciu lat się nie badała, wolę pobrać wymaz niezależnie od fazy jej cyklu niż powiedzieć „proszę się zgłosić za dwa tygodnie”. Jak długo czeka się na wynik? To zależy od laboratorium. Proces preparacji trwa kilka godzin, jednak w praktyce otrzymujemy wynik po tygodniu, dwóch. Kiedy pierwszy raz powinno się zrobić cytologię? Uważa się, że pierwsze badanie cytologiczne powinno się wykonać po 20- 25 roku życia lub rok (najpóźniej trzy) po rozpoczęciu współżycia. A to oznacza, że jeśli kobieta rozpoczęła współżycie w wieku lat 16, powinna wybrać się na cytologię mając lat 17. A co z ostatnią cytologią? Cytologia jest refundowana u kobiet do 59. roku życia, jednak później oczywiście także warto ją robić. Do kiedy? Nie ma górnej granicy, jednak zasadność przeprowadzania takiego badania np. u pacjentki 90-letniej, która dotąd była zdrowa, jest wątpliwa. Jak często trzeba się badać? Jak już wspomniałem, rak szyjki macicy rozwija się latami, a to oznacza, że robienie cytologii powiedzmy dwa razy w roku nie ma większego sensu. Zaleca się, by cytologie przeprowadzać co dwa, trzy lata. To wystarczy, bo wykryte w badaniu ewentualne zmiany będą jeszcze tak niewielkie, że można je całkowicie wyleczyć. Dobrym pomysłem może być także robienie cytologii podczas corocznego badania kontrolnego, wraz z badaniem piersi i całą resztą. Dzięki temu nie trzeba liczyć lat, zastanawiać się, czy to już, czy może za rok lub dwa. Zdarza się, że badanie cytologiczne trzeba robić częściej? Tak, ale o tym zawsze informuje lekarz. Zdarza się też, że trzeba badanie powtórzyć, bo np. wynik jest niejednoznaczny lub zafałszowany przez stan zapalny. Jeśli jednak jest nieprawidłowy, nie powtarzamy go. Jak to? Nie lepiej się upewnić? Jeśli podczas badania cytologicznego choć raz znaleziono komórki o nieprawidłowej budowie, cytologii nie sprawdza się kolejną cytologią, bo następny wynik może nas uspokoić w momencie, gdy powinniśmy działać. Trzeba pamiętać, że klasyczne badanie cytologiczne ma czułość około 60 proc. co oznacza, że wykrywa 60 proc. nieprawidłowości. Co w takim razie trzeba zrobić, jeśli wynik jest nieprawidłowy? Jeśli cytologia jest nieprawidłowa, pacjentkę poddaje się bardziej szczegółowemu badaniu: kolposkopii, która polega na obejrzeniu szyjki macicy w powiększeniu, po wcześniejszym zabarwieniu jej specjalnymi barwnikami, które eksponują nieprawidłowości oraz na biopsji – pobraniu wycinka wielkości główki szpilki do badania pod mikroskopem. Badający taki wycinek cytolog czy histopatolog ma wówczas możliwość przyjrzenia się nie tylko złuszczonym komórkom, ale może dokładnie obejrzeć trójwymiarowy fragment zmienionej szyjki macicy i ocenić stopień zaawansowania tych zmian. To pozwala podjąć decyzję, co dalej. Kiedyś wynik cytologii opisywano za pomocą grup: od I, świadczącej o tym, że wszystko jest w porządku, po V, oznaczającą raka szyjki macicy. A jak jest teraz? Grupy czyli opisywanie wyniku cytologii według systemu Papanicolaou to już przeszłość. Od 2001 roku stosuje się o wiele bardziej precyzyjny system Bethesda (TBS), korzystający z wielkich liter A, B, C, D itd, rzymskich cyfr i ewentualnie małych liter. Co oznacza np. litera A? Jakość rozmazu. AI oznacza, że rozmaz nadaje się do oceny, AII, że jest nieczytelny ale jeszcze nadaje się do oceny, AIII nie da się ocenić wymazu. Czasem w laboratorium okazuje się, że wymaz został źle pobrany, źle utrwalony, wysechł w trakcie transportu itd. i nie da się go wiarygodnie zbadać. Bywa i tak, że pacjentka ma infekcję, a komórek zapalnych jest tak dużo, że zamazują obraz – z tym samym skutkiem. A co oznaczają kolejne litery? Na przykład B to ogólna charakterystyka rozmazu, która stwierdza czy obraz cytologiczny jest prawidłowy (BI) czy nie (BII). Czyli najlepsza cytologia to AI, BI. Kolejne litery to uwagi dotyczące wymazu lub stwierdzanych nieprawidłowości. Bardzo ważne: nieprawidłowy wynik nie musi od razu oznaczać raka! Informuje nas jedynie o tym, że trzeba bliżej przyjrzeć się nieprawidłowym komórkom. W komentarzu badania pojawiają się także skróty od anglojęzycznych nazw stanów nieprawidłowych, np. ASC-US – atypowe komórki nabłonka płaskiego o nieokreślonym znaczeniu. Choć badanie cytologiczne jest refundowane, tysiące Polek wciąż chorują na raka szyjki macicy. Cześć z nich umiera. Dlaczego? Ze statystyk wynika, że z zaproszeń na badania cytologiczne korzysta mniej niż 20 proc. kobiet. Oczywiście część z nich bada się prywatnie, jednak to nadal zatrważający wynik. Gdybyśmy zapytali pacjentkę oddziału onkologicznego dlaczego nie chodziła na badania, usłyszelibyśmy zapewne, że nie miała takiej potrzeby, nie czuła, by coś się działo. Ale rak szyjki macicy właśnie tak się rozwija: przez długi czas nie boli i nie daje o sobie znać. Wyobraźmy sobie kroplę atramentu, która spada na bibułkę i rozpływa się coraz szerzej i szerzej. Tak to właśnie wygląda: rak rozrasta się, obejmuje całą szyjkę macicy, nacieka na kolejne narządy: pęcherz moczowy, odbytnicę, moczowody, atakuje nerwy, z czasem wgryza się w kość. Gdy pojawia się ból, a kobieta zaczyna krwawić, choroba jest już bardzo zaawansowana i trudna do wyleczenia. Tego wszystkiego można uniknąć, ale trzeba się regularnie badać. Naprawdę warto. To nie boli, nie wymaga wielkich wyrzeczeń ani przygotowań, a może oszczędzić cierpienia i uratować życie. © 2019 Bądź zawsze na bieżąco z Serwisem Zdrowie! Zapisz się na nasze powiadomienia, a nie ominie Cię nic, co ważne i intrygujące w tematyce zdrowia. Justyna Wojteczek redaktor naczelna Zapisz się na newsletter Pobierz powiadomienia , 12:12 Aktualizacja: 16:10 Dzięki profilaktyce udało się w Polsce istotnie zmniejszyć zachorowalność i umieralność z powodu raka szyjki macicy. Wykonywanie regularnych badań cytologicznych pozwala na wykrycie choroby we wczesnym stadium i zahamowanie jej dalszego rozwoju. Cytologia to wymaz z szyjki macicy, który pozwala na ocenę jej stanu i wykrycie niepokojących zmian lub nieprawidłowości. Badanie jest bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut. W jego trakcie lekarz lub położna umieszcza wziernik w pochwie, po czym pobiera komórki z tarczy oraz kanału szyjki macicy przy pomocy specjalnej szczoteczki. Następnie rozmaz jest nakładany na szkiełko cytologiczne i przekazywany do oceny mikroskopowej. Badanie cytologiczne to obecnie nadal najpopularniejsza metoda profilaktyki raka szyjki macicy. - Umożliwia ono wczesne wykrycie stanów przedrakowych i wdrożenie skutecznego leczenia. To zabezpiecza kobietę przed rozwojem tzw. inwazyjnej postaci nowotworu, kiedy leczenie jest już o wiele mniej efektywne – zaznacza profesor Andrzej Nowakowski, kierownik Centralnego Ośrodka Koordynującego Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy w Centrum Onkologii w Warszawie. Prof. Nowakowski podkreśla, że to właśnie upowszechnienie regularnych badań cytologicznych sprawiło, że rak szyjki macicy, który w latach 50. ubiegłego wieku był najczęstszym złośliwym nowotworem kobiecym w Polsce, obecnie zajmuje dopiero 6-7 miejsce na liście. Jednak nadal sytuacja nie jest tak dobra jak np. w Skandynawii czy w niektórych krajach Europy Zachodniej. - Rocznie notujemy ok. 2700 zachorowań i 1600 zgonów z powodu raka szyjki macicy. Dane te są nadal wyższe (w przeliczeniu na populację kobiet) niż średnia w tzw. starej Unii Europejskiej. Chcielibyśmy dorównać do tej czołówki europejskiej, do takich krajów jak Finlandia, Holandia czy Wielka Brytania, gdzie zarówno zachorowalność jak i umieralność z powodu raka szyjki macicy jest nadal dużo niższa niż w Polsce – mówi prof. Nowakowski. W Polsce od 2006 r. działa program profilaktycznych badań cytologicznych obejmujący kobiety od 25 do 59 roku życia. Bezpłatna cytologia przysługuje tej grupie raz na 3 lata. - Niestety zgłaszalność do programu nadal jest niska i nie przekracza 20 procent - podkreśla prof. Nowakowski. Dodaje jednak, że z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że ponad 70 proc. Polek w niektórych grupach wiekowych (np. pomiędzy 30-40 regularnie poddaje się badaniom cytologicznym, korzystając nie tylko z programu, lecz także z prywatnej opieki medycznej lub badań oferowanych poza programem przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Niestety brak kompleksowego systemu rejestracji badań profilaktycznych uniemożliwia pełną ocenę objęcia populacji badaniami oraz identyfikację i dotarcie do grup ryzyka czyli kobiet, które bardzo rzadko lub wcale nie korzystają z badań. Zgodnie ze standardami europejskimi cytologia w Polsce - we wspomnianym programie profilaktyki - oferowana jest raz na 3 lata, natomiast jeżeli kobieta należy do grupy ryzyka (np. jest zakażona wirusem brodawczaka ludzkiego) ma prawo do darmowej cytologii raz w roku. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego czyli HPV (z ang. Human Papilloma Virus) stanowi podstawową przyczynę rozwoju złośliwego nowotworu szyjki macicy. Dlatego oprócz cytologii do wczesnej diagnostyki tej choroby zaczęto wykorzystywać również badania molekularne w kierunku wirusa HPV. - Cytologia ma swoje ograniczenia, tzw. czułość badania oceniana jest na maksymalnie 70-80 proc. Oznacza to, że na 10 pacjentek ze stanem przedrakowym szyjki macicy, 3 będą miały wynik fałszywie ujemny – mówi prof. Nowakowski. Ekspert podkreśla, że w przypadku badań molekularnych w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego, czułość sięga ponad 90 proc. - Mamy nadzieję, że w najbliższych miesiącach w Centrum Onkologii rozpoczniemy pilotaż, który będzie miał za zadanie porównanie efektów zastosowania badań cytologicznych, które są nadal standardem, do tych nowych technologii – zapowiada ekspert. Paulina Pomianowska dla Copyright Wszelkie materiały PAP (w szczególności depesze, zdjęcia, grafiki, pliki video) zamieszczone w portalu "Serwis Zdrowie" chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Zasady korzystania z treści publikowanych w Serwisie Zdrowie: 1. Z zastrzeżeniem postanowień pkt. 3 poniżej, korzystanie z materiałów udostępnianych w Serwisie jest bezpłatne – zarówno w zakresie dostępu, jak również kopiowania i dalszego wykorzystywania – przy czym Właściciel i Wydawca mogą udostępniać w Serwisie również odpłatne usługi, które zostaną odpowiednio oznaczone, a dostęp do nich będzie odbywał się na zasadach ustalonych w odrębnych regulaminach. 2. Zamieszczone w Serwisie treści (teksty, zdjęcia, filmy, grafiki) można wykorzystywać bezpłatnie na dowolnym polu eksploatacji (z zastrzeżeniem opisanym w punkcie 3 poniżej) pod następującymi warunkami: a) Wymagana jest rejestracja w serwisie; b) Wymagane jest każdorazowe powołanie się na źródło w postaci podpisu: „źródło: c) Wszystkie teksty można wykorzystywać zarówno w całości, jak i w części, także dokonując ich modyfikacji lub łącząc z innymi treściami, jednakże wyłącznie pod warunkiem zachowania zasadniczej treści merytorycznej oryginalnego tekstu; d) Zdjęcia i grafiki ilustracyjne oznaczone logiem i/lub marką Wydawcy („PAP” lub można wykorzystywać wyłącznie w oryginale – tj. bez prawa do ich jakiejkolwiek modyfikacji – oraz pod warunkiem opublikowania ich razem z tekstem, przy którym zostały umieszczone na Serwisie Zdrowie i pod jednoczesnym warunkiem wykorzystania minimum 50% objętości (liczby znaków) danego tekstu; e) Infografiki oznaczone logiem i/lub marką Wydawcy („PAP” lub można wykorzystywać wyłącznie w oryginale, bez prawa do ich modyfikacji; f) Filmy oznaczone logiem i/lub marką Wydawcy („PAP” lub można embedować wykorzystując kod podany na portalu Serwis Zdrowie, albo bezpłatnie pobierać z platformy wideo PAP ( znajdującej się pod adresem (wymagana rejestracja) – bez prawa do ich modyfikacji; 2a. Niektóre zdjęcia, filmy lub grafiki (jeżeli są oznaczone inaczej niż logiem „PAP” lub adresem publikowane w serwisie mogą być własnością innych podmiotów niż Właściciel, wówczas do ich wykorzystania jest niezbędna zgoda Wydawcy, uzyskiwana pod adresem zdrowie@ 3. Zamieszczone w Serwisie treści można wykorzystywać wyłącznie w zakresie użytku informacyjnego. Korzystanie z nich w innych celach, w szczególności marketingowych, reklamowych czy promocyjnych wymaga osobnej, pisemnej zgody Właściciela. Id materiału: 1420 TAGI: Najnowsze Psyche Recepty na społeczność - co to jest i czy faktycznie działa? W krajach anglosaskich na popularności zyskują różne rodzaje aktywności społecznych przepisywane grupom pacjentów przez profesjonalistę medycznego – najczęściej lekarza pierwszego kontaktu czy współpracującej z nim pielęgniarki. Mają poprawiać kondycję psychiki i ciała, a przy tym mogą uczyć i pomagać w zawiązywaniu nowych znajomości. Co na to nauka? Być zdrowym Zapalenie zatok przynosowych – co je wywołuje? (inf. prasowa) Katar, trudności w oddychaniu, ból głowy nasilający się przy schylaniu – to mogą być objawy zapalenia zatok. Tych dolegliwości nie wolno lekceważyć. Ostre zapalenie zatok poddaje się leczeniu zachowawczemu, ale jeśli nie zostaną zniwelowane przyczyny stanu zapalnego, problemy z zatokami mogą przybrać charakter nawracający lub chroniczny. Sprawdź, co wywołuje zapalenie zatok przynosowych i jak radzić sobie z tą dolegliwością. Być zdrowym Bardzo ważne zmiany dla diabetyków już wkrótce! (inf. prasowa) Dorośli pacjenci chorujący na cukrzycę, w trakcie intensywnej insulinoterapii, w tym kobiety w ciąży oraz osoby niewidome z cukrzycą leczone insuliną, będą mieli większy dostęp do systemów monitorowania glikemii! 8 lipca pojawił się projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. Środowisko Inteligencja i życiowy sukces to sprawka genów czy środowiska? Geny czy środowisko? Co w większym stopniu wpływa na to, jakimi ludźmi się stajemy? Oto pytanie, którego może nie zadał Shakespeare, ale zadają je naukowcy, lekarze, psycholodzy i wielu zwykłych ludzi. W końcu od odpowiedzi na to pytanie zależy w dużej mierze jakość życia, ścieżka kariery, związki z ludźmi, a w szerszym ujęciu – funkcjonowanie całych społeczeństw. Dieta Owocny dzień zacznij od śniadania Dlaczego śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia? Dzięki niemu zyskujemy większą zdolność kontrolowania głodu i sytości, łatwiej się uczymy i koncentrujemy na zadaniach. Owocny dzień warto zacząć owocowym śniadaniem. A trwa przecież sezon na polskie superowoce – borówki, maliny, jeżyny, truskawki, porzeczki, niebawem zbiory rokitnika, aronii i minikiwi. ZAPISZ SIĘ DO NEWSLETTERA Co tydzień dostaniesz: najciekawsze artykuły, wywiady i filmy z Serwisu Zdrowie, a także zapowiedzi - materiałów na następny tydzień, konferencji i wydarzeń. Postaw na wiedzę! W tym tygodniu obchodzimy Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy (European Cervical Cancer Prevention Week), więc to wydarzenie zmotywowało mnie do tego, aby po raz kolejny napisać o tym, jak ważnym badaniem jest cytologia. W moim przypadku cytologia okazała się czymś, co ratuje zdrowie i życie. Moją historię związaną ze zmianami, jakie wykryto u mnie dzięki badaniu cytologicznemu możecie poczytać tutaj: Badanie, które uratowało mi życie. Po publikacji tego wpisu dostaję czasem wiadomości od moich czytelniczek, które również odebrały nieprawidłowy wynik cytologi i szukają porady w tym zakresie. Ta sytuacja uświadamia mi, że nie tylko ja mam za sobą historię związaną ze złym wynikiem cytologii i że badanie cytologiczne jest niezwykle istotne. W dzisiejszym wpisie chciałabym przybliżyć Wam kwestię dotyczącą dwóch rodzajów badania cytologicznego, a mianowicie – cytologię klasyczną i płynną. Jeśli nie wiecie, na czym polega cytologia płynna, czym różni się od cytologi klasycznej i dlaczego warto ją robić, to zapraszam na wpis. Dlaczego badanie cytologiczne jest ważne? Na blogu poruszam tematy związane z profilaktyką, bo wiem, że regularne badania profilaktyczne to element zdrowego stylu życia. Pisałam Wam na przykład o tym, jak ważna jest profilaktyka czerniaka polegająca na badaniu znamion na skórze. Wpis na ten temat znajdziecie tutaj: Jakie znamiona są niebezpieczne? W przypadku zmian na naszej skórze – widzimy te zmiany i możemy udać się do lekarza, aby sprawdził, czy zmiany nie są złośliwe. Jednak kiedy zmiany zachodzą na szyjcie macicy, to nie jesteśmy w stanie ich zauważyć. Pamiętajcie proszę o tym, że nieprawidłowy wynik cytologii często występuje u kobiet, które nie mają żadnych objawów. Zmiany zachodzą na poziomie komórkowym i są najczęściej niewidoczne gołym okiem, nawet przez lekarza ginekologa podczas badania. Wcześnie wykryty rak szyjki macicy, kiedy jeszcze zmiany są w fazie przedinwazyjnej oznacza, że są niemal pełne szanse na jego wyleczenie – to aż 99,9% szans na wyleczenie. Cytologia płynna vs cytologia konwencjonalna Bez względu na to, czy zdecydujecie się na zrobienie cytologii klasycznej czy w formie płynnej chcę napisać ważną rzecz – warto zrobić raz w roku cytologię. Macie wtedy pewność, że ewentualne zmiany zostaną szybko wykryte. Cytologia, która mnie zaniepokoiła, bo wykazała zmiany na mojej szyjce macicy, była wykonywana w klasyczny sposób. Na czym polega taka konwencjonalna cytologia? Cytologia konwencjonalna – na czym polega? Celem badania cytologicznego jest zbadanie komórek szyjki macicy, aby dowiedzieć się, czy na szyjce nie ma groźnych zmian. To badanie jest bezbolesne, bezpieczne i skuteczne i pozwala wykryć niebezpieczne zmiany w początkowej fazie. Cytologia konwencjonalna to takie pobranie wymazu z szyjki macicy, kiedy pobrany wymaz umieszcza się bezpośrednio na szkiełku mikroskopowym za pomocą specjalnie przeznaczonej do tego szczoteczki. Dzięki temu, że ginekolog wkłada szczoteczkę do szyjki macicy, to pobiera on komórki zarówno z tarczy szyjki macicy, jak i kanału szyjki. Co ważne – każde badanie cytologiczne powinno być wykonywane przy użyciu właśnie szczoteczki, a nie patyczka! Dlaczego jest to tak istotne? Bo patyczek może nie zebrać niezbędnego do badania materiału i po prostu dać fałszywy wynik. A nierzetelny wynik może przyczynić się do tego, że rak szyjki macicy zostanie wykryty zbyt późno, kiedy zmiany będą już bardziej zaawansowane. Cytologia konwencjonalna powinna być zawsze pobierana szczoteczką. W przypadku cytologii płynnej macie pewność, że wymaz będzie pobrany szczoteczką, bo tak wygląda metoda pobrania cytologii na podłożu płynnym. Cytologia płynna – na czym polega? Cytologia płynna lub inaczej cytologia na podłożu płynnym to takie pobranie wymazu z szyjki macicy, podczas którego wymaz umieszcza się na specjalnym podłożu płynnym. Całość jest następnie przesyłana do laboratorium i dokładnie badana. W przypadku tej metody pobrania wymazu z szyjki macicy również używa się szczoteczki, jednak w tym przypadku materiał ze szczoteczki nie jest przekładany na szkiełko. Podczas pobierania cytologii płynnej cała końcówka szczoteczki zanurzana jest w pojemniku ze specjalnym płynem utrwalającym. Dzięki temu uzyskujemy lepszą jakość wymazu niż w przypadku pobrania cytologii konwencjonalnej. A im lepiej pobrane komórki – tym większa szansa na to, że jeśli coś nieprawidłowego dzieje się na szyjcie macicy, to zostanie to wykryte. Jakie są zalety takiej cytologii na podłożu płynnym? lepsza jakość preparatówpreparaty wykonane metodą cytologii płynnej są łatwiejsze do ocenymożliwość skrócenia czasu potrzebnego do wiarygodnej oceny mikroskopowejpobrany materiał może być wykorzystany do dodatkowych testów np. oceny obecności wirusa HPV, bez konieczności ponownego pobierania*źródło W przypadku pobrania wymazu do badania cytologicznego dużą rolę odgrywa lekarz, który ten wymaz pobiera. To od jego doświadczenia i wiedzy zależy, czy pobierze materiał, który nadaje się do oceny, czyli materiał zawierający komórki z kanału szyjki macicy. Ile kosztuje cytologia na podłożu płynnym? Cena cytologii płynnej jest trochę wyższa od cytologii konwencjonalnej, ale nie są to ogromne kwoty i myślę, że raz w roku można wydać takie pieniądze. Cytologia konwencjonalna kosztuje około 50 złotych, a cytologia płynna około 80 zł. Co ważne – w prywatnych przychodniach najczęściej nie musicie zapisywać się na wizytę (i ponosić w związku z tym dodatkowych kosztów), aby pobrać cytologię. Jest możliwość, aby cytologia została pobrana w gabinecie przez położną. Chyba, że wolicie, aby cytologię pobierała Wam Wasza ginekolog, to wtedy jeszcze trzeba doliczyć koszty wizyty. Gdzie wykonywać badanie? Polskie Towarzystwo Patologów poleca wykonywanie badania cytologicznego w zakładach patomorfologii i pracowniach cytodiagnostycznych realizujących Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy w ramach Narodowego Programu Zwalczania Nowotworów oraz mających licencje Polskiego Towarzystwa Patologów (PTP) na badania cytologiczne szyjki macicy. Listę placówek w województwie mazowieckim, w których można zrobić bezpłatną cytologię znajdziecie tutaj (zakładka program profilaktyki raka szyjki macicy). Warto wiedzieć, że na liście placówek wykonujących bezpłatną cytologię znajdują się zarówno placówki państwowe, jak i prywatne kliniki. Dzięki temu, że prywatne przychodnie mają podpisaną umowę z NFZ, możliwe są tam bezpłatne badania w tym zakresie. Jak przygotować się do badania cytologicznego? na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowegona pobranie cytologii najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączkico najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowychod ostatniego badania ginekologicznego/USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień *źródło Badanie cytologiczne – trzy najważniejsze fakty Badaj się co roku, aby mieć pewność, że dbasz o swoje zdrowie i nawet jeśli pojawiłyby się jakieś zmiany, to zastałyby szybko wykonuj cytologię w miejscach, gdzie do pobrania wymazu używa się szczoteczki, a nie wykonanie cytologii płynnej, bo jest ona tylko o 30 zł droższa od cytologii konwencjonalnej, a zapewnia lepszą jakość preparatu. Warto wiedzieć! Rak szyjki macicy może dotyczyć także młodych kobiet, dlatego tak ważne są regularne badania cytologiczne. Ważne linki Program profilaktyki raka szyjki macicy (cytologia) – tutaj znajdziecie informacje o tym, do kogo skierowany jest program bezpłatnych badań cytologicznych realizowany co 3 lata. Wirus brodawczaka ludzkiego HPV – informacje o wirusie wywołującym raka szyjki macicy. Podsumowanie Przyznam szczerze, że trochę przeraża mnie to, ile czynników musi być spełnionych, aby badanie cytologiczne było prawidłowo przeprowadzone. Niestety na różnych etapach procesu badania cytologicznego może dojść do błędów i najczęściej są to błędy ludzkie. Nawet doświadczenie i wiedza patomorfologa oceniającego pod mikroskopem komórki to ważny aspekt, bo od jego oceny zależy wynik cytologii. Dlatego tak istotne jest robienie tego badania raz w roku – bo nawet jeśli w jednym roku coś pójdzie nie tak, jak powinno – to następnym razem mamy kolejną szansę na właściwie przeprowadzone badanie. Być może uważacie, że moje podejście to przesada i że jestem wyczulona na punkcie prawidłowo przeprowadzonej cytologii. Zapewniam Was jednak, że jako osoba “po przejściach”, która teraz ma dobre wyniki cytologii, wiem, co piszę i wiem, jak to wszystko jest istotne. Chcę aby każda kobieta robiła cytologię regularnie raz w roku, bo chcę, żeby dała sobie szansę na wyleczenie. Ja już zawsze będę robić cytologię płynną, bo jest ona bardziej dokładna i daje bardziej wiarygodny wynik. Planuję też zaszczepić się przeciwno wirusowi HPV, ale to temat na oddzielny wpis. W tym momencie szczepionka niestety nie jest dostępna w Polsce. Related Topicsbadaniecytologiacytologia płynnarak szyjki macicy Nazywam się Agata Puk i pokazuję jak żyć zdrowo z przyjemnością! Wierzę, że ten blog może inspirować Was do zdrowych wyborów.

cytologia a wymaz z szyjki macicy różnica